Ντεπρέ, Ζος

(dit Josquin Des Pres, Μπoρεβουάρ, Πικαρδία 1450 – Κοντέ-σιρ-λ’ Εσκό, Βαλανσιέν 1521). Γάλλος συνθέτης, γνωστός ως Ζοσκέν. Οι πληροφορίες για τη ζωή του είναι ελάχιστες και ανεξακρίβωτες. Υπήρξε ίσως μαθητής του Όκεγκεμ. Ταξίδεψε πολύ, ιδίως στην Ιταλία, στην υπηρεσία διάφορων αρχόντων, στην αυλή του Γκαλεάτσο Σφόρτσα, του Λαυρεντίου των Μεδίκων, του Έρκολε ντ’ Έστε. Το 1501 τον έστειλαν στη Μπριζ, όπου ίδρυσε μια σχολή τραγουδιού· ύστερα πήγε στην Ισπανία με το Φίλιππο τον Ωραίο. Τέλος γύρισε στη Γαλλία, όπου απέκτησε γνωριμίες στην αυλή του Λουδοβίκου IB’ στη φλαμανδική αυλή και με τον νεαρό Κάρολο E’. Διάσημος ήδη στην εποχή του, ο Ν. γνώρισε την παράξενη περιπέτεια, ίσως εξαιτίας των πολλών του ταξιδιών και της μακροχρόνιας διαμονής του στην Ιταλία, να τον φωνάζουν με πολλά ονόματα: Ντε Πρε, Ντελ Πράτο, Ντε Πράτις, Ιόντοκους Πρατένσις. Γι’ αυτό τα έργα του βρέθηκαν με διάφορες ιταλιανίζουσες ονομασίες. Μεγάλος πολυφωνιστής, ο Ν. έγραψε πολλές λειτουργίες, καντάτες, μοτέτα, φρότολες και chansons. Το 1552, ο μαθητής του Αντριάνους Πετί Κοκλικό θέλησε να συγκεντρώσει το μεγάλο δίδαγμα του δασκάλου του σε μια πραγματεία σύνθεσης, που είχε μεγάλη απήχηση στην εποχή του: Regula contrapuncti secundum doctrinam Josquini de Pratis. Παρ’ όλα αυτά, το έργο του Ν. μετά τον θρίαμβό του στην περίοδο της Αναγέννησης, έμεινε ξεχασμένο για δυο αιώνες και ήρθε πάλι στην επιφάνεια μόλις τον 18o αι. Η τέχνη του Ν. μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας επιτυχημένος συνδυασμός της φλαμανδικής αντιστικτικής τεχνικής με την ιταλική αυθόρμητη αρχή της τονικής αρμονίας. Γι’ αυτό, από το cantus flrmus που το συνδύασε με ακριβείς νόμους ρυθμού και κανόνα, ο Ν., αφομοιώνοντας την πλούσια εκφραστικότητα των Ιταλών νεωτεριστών, έφτασε σε μια μορφή σύνθεσης στην οποία σέβεται το παιγνίδι των αντιθέσεων αφήνοντας στο ποιητικό κείμενο τη συγκινησιακή του διάθεση και προσαρμόζοντας τη μουσική στην ευαισθησία του λόγου. Ο Λούθηρος, που πολύ εκτιμούσε το έργο του Ν., είπε γι’ αυτόν: «είναι ένας δάσκαλος των μουσικών φθόγγων». Από τα αριστουργήματα του Ν. διακρίνονται οι λειτουργίες Ave Maris Stella, De beata Virgine, La-sol-fa-re-mi και D’ung aultre amer.